Skąd się bierze ból kręgosłupa lędźwiowego i jak mu zaradzić?

Wiele osób, niezależnie od wieku czy wykonywanej pracy skarży się na bóle w okolicy kręgosłupa lędźwiowego. Statystycznie, problem nasila się wraz z wiekiem i szczególnie towarzyszy pracy siedzącej lub stojącej. Ból kręgosłupa lędźwiowego może znacząco wpłynąć na jakość życia. Istnieją jednak sposoby na jego zmniejszenie, a nawet całkowite zniwelowanie. W tym celu warto zacząć od odrobiny informacji i dowiedzieć się, skąd się ten ból bierze oraz jak nasze nawyki, urazy, choroby czy przeciążenia mogą wpływać na jego nasilenie.

Skąd się bierze ból kręgosłupa?

Ten rodzaj uciążliwego bólu może mieć różne przyczyny, a jego skuteczne leczenie w dużej mierze zależy od zrozumienia, co się dzieje z kręgosłupem Pacjentki lub Pacjenta i dlaczego. Ból kręgosłupa lędźwiowego może mieć przyczynę m.in. w:

• niezdrowym stylu życia i nawykach
• przeciążeniach i doznanych urazach
• dyskopatiach, zwyrodnieniach
• chorobach układu mięśniowo-szkieletowego
• problemach z narządami wewnętrznymi
• przewlekłym stresie i napięciu
• otyłości

Już w szkole uwrażliwia się dzieci na fakt, że brak aktywności fizycznej, garbienie pleców, duża ilość czasu dziennie spędzana w pozycji siedzącej to prosta droga nie tylko do skoliozy, ale też właśnie do bólu kręgosłupa. Dorośli nie powinni o tym zapominać, bo poza wrodzonymi, czy wynikającymi z chorób i urazów przyczynami, to właśnie zły styl życia odpowiada za dyskomfort w okolicy pleców.

Ból kręgosłupa lędźwiowego – kogo dotyka najczęściej?

Kto po ośmiu godzinach wstaje z biurowego fotela bez bólu pleców, ten niestety należy do mniejszości. Podobnie jest z osobami, które w pracy muszą stać. Tu obciążenia statyczne na kręgosłup także działają niekorzystnie dla naszego zdrowia i samopoczucia. Z bólem odcinka lędźwiowego borykają się także osoby, które dużo podróżują, np. samochodem czy samolotem.

Ale to niestety, nie wszystko, bo ból kręgosłupa lędźwiowego dotyka też sportowców i osoby aktywne. Wystarczy, że podnosimy ciężary – i to nie tylko na siłowni – bez właściwej techniki, albo doświadczymy urazu czy upadku. W tym kontekście sporo mówi się też o „wypadnięciu dysku” czyli przepuklinie jądra miażdżystego krążka międzykręgowego. Wiele osób boryka się z bólem w okolicach dolnego odcinka kręgosłup na skutek chorób, jak np. spondyloza, czyli zespół postępujących zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa. Wszelkie zmiany zwyrodnieniowe dotyczące kręgów i krążków międzykręgowych, ale także chrząstek i struktur stawowych kręgosłupa wraz z układem więzadłowymczęsto dają dolegliwości bólowe i to właśnie ci Pacjenci i Pacjentki pojawiają się w gabinetach fizjoterapeutów z prośbą o pomoc.

Jaki jest ten ból kręgosłupa lędźwiowego?

Ból lędźwiowo-krzyżowy może mieć wiele postaci. Niektórzy skarżą się, że kręgosłup boli ich praktycznie przez cały czas, nawet w nocy, inni mówią o nagłych atakach bólu. Ból kręgosłupa lędźwiowego może więc mieć postać:

• przewlekłą, tępą, towarzyszącą Pacjentce/Pacjentowi praktycznie każdego dnia
• nagłą, przeszywającą, towarzyszącą jakiejś czynności (np. wstawaniu, wejściu po schodach etc.)
• ostrą, promieniującą do innych miejsc ciała
• obezwładniającą, uniemożliwiającą ruch

Ból w dole pleców może zanikać czasowo, a potem nawracać. Często też nie można dokładnie wskazać miejsca, gdzie boli, ma się wrażenie, jakby ból wędrował po ciele. Ważne jest, by podczas wizyty u specjalisty dokładnie opisać i pokazać miejsce, gdzie pojawia się ból i jak się zachowuje. To pomoże w dobraniu metody łagodzenia dolegliwości, a także wspomaga prawidłową diagnozę.

Jak złagodzić ból?

O tym co będzie najlepsze dla cierpiącej osoby, zawsze poinformuje fizjoterapeuta, jeśli tylko się do niego zgłosimy. Podczas wizyty specjalista zbada Pacjenta/Pacjentkę i określi, na czym polega problem, jakie działania należy wdrożyć i jakie są szanse na poprawę. Razem z Pacjentką/Pacjentem, fizjoterapeuta ustala cel i plan działania. Co ważne, dużo dają też samodzielne ćwiczenia w domu, ale pod warunkiem, że wie się, jak je wykonywać poprawnie. Samodzielne zaangażowanie się w sport czy ćwiczenie bez konsultacji z fizjoterapeutą w sytuacji, gdy odczuwamy bóle pleców, niestety mogą pogorszyć nasz stan.

Dobrze dobrane i prawidłowo wykonywane ćwiczenia mogą pomóc w przypadku, gdy doskwiera nam ból kręgosłupa lędźwiowego. Wzmocnienie mięśni grzbietu, rozciąganie – to może przynieść ulgę w przypadku bólu pleców. Istnieje wiele specjalnych ćwiczeń, które można wykonywać, aby zwiększyć siłę mięśni w okolicach dolnego odcinka kręgosłupa. Należy je jednak wykonywać prawidłowo i starannie, bo można nie tylko sobie nie pomóc, ale nawet pogłębić problem. Warto też zadbać o prawidłową postawę podczas siedzenia i stania. Szczególnie ważne są też przerwy w bezruchu – wstawanie, przeciąganie się, wykonywanie zaleconych ćwiczeń nawet przez 3-5 minut w ciągu godziny naprawdę pomaga naszemu kręgosłupowi!

Masaż i fizjoterapia

Wiele osób w pierwszej kolejności, aby zredukować ból w plecach, idzie na masaż. Jeśli jest to masaż leczniczy wykonany przez wykwalifikowanego masażystę,  może być skutecznym sposobem na przywrócenie do komfortu. Nie należy się jednak wiele spodziewać po masażu  relaksacyjnym. Ta forma masowania może pomóc na krótko i nie oddziałuje na przyczynę dolegliwości. To dlatego warto iść na konsultację do fizjoterapeuty na terapię indywidualną. Terapia indywidualna to głównie połączenie terapii manualnej z kinezyterapią. Podczas terapii  fizjoterapeuta pokaże i zaleci różne rodzaje ćwiczeń dostosowanych do danego pacjenta i danej jednostki chorobowej.

Terapia manualna, czyli ręczne opracowanie tkanek w okolicy źródła bólu może przynieść ulgę i rozluźnić spięte mięśnie. Rehabilitacja może także opierać się o zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak np.

• krioterapia
• światłoterapia
• laseroterapia
• elektroterapia
• magnetoterapia
• nowoczesne zabiegi wpływające na stymulacje komórkowa, np. terapia urządzeniem Indiba S.A.

Choroby ginekologiczne a ból kręgosłupa

Lekarz lub fizjoterapeuta może zwrócić uwagę na możliwy związek między bólem kręgosłupa lędźwiowego a chorobami ginekologicznymi i wewnętrznymi. Niektóre choroby, na które cierpią kobiety – m.in. endometrioza, mięśniaki macicy lub problemy z narządami rodnymi – również mogą powodować ból kręgosłupa lędźwiowego. Objaw ten jest też dość często zgłaszany przez Pacjentki wiążące ten rodzaj bólu z wystąpieniem miesiączki lub PMS.

W przypadku mężczyzn, mogą to być również np. choroby nerek. W przypadku, gdy lekarz internista albo ginekolog podejrzewa związek pomiędzy bólem pleców a chorobami ginekologicznymi lub wewnętrznymi, najważniejszą sprawą jest przeprowadzenie prawidłowego procesu diagnostycznego, by podjąć skuteczne leczenie.

Co na ból kręgosłupa?

W przypadku bólu kręgosłupa, nie tylko lędźwiowego, sporo osób sięga po leki przeciwbólowe dostępne bez recepty. W niektórych przypadkach, także lekarz może przepisać leki przeciwbólowe/przeciwzapalne, aby pomóc w kontrolowaniu bólu. Popularny ibuprofen czy paracetamol można kupić i zażywać bez wskazań lekarza, jednak trzeba pamiętać, że powinno to być rozwiązanie doraźne, a nie stałe. Środki uśmierzające ból mogą mieć nie tylko wiele skutków ubocznych czy wynikających z długotrwałego stosowania, ale też mogą odgrywać istotną rolę w maskowaniu bólu. Warto pamiętać, że fakt, że chwilowo odczuwamy ulgę na skutek zażycia leku nie oznacza, że zniknęła przyczyna bólu. Każdy Pacjent i każdy przypadek jest inny, nie ma więc jednego rozwiązania ani leku, który zadziała dla każdego. Aby ustalić przyczynę bólu i dostosować odpowiedni plan leczenia, najlepiej skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą.